مالیات، هزینه ای اجباری است که افراد جامعه باید به دولت پرداخت کنند و نرخ آن از کشوری به کشور دیگر متفاوت است. دولت ها مبالغ جمع آوری شده از مالیات را صرف تامین نیازهای عمومی و خدماتی مانند امنیت، ساخت جاده ها، احداث مدارس و ایجاد فضاهای سبز می کنند. از دیدگاه اقتصادی، مالیات به هزینه ای گفته می شود که شهروندان به بخش دولتی پرداخت می کنند، بدون اینکه برای آن محل هزینه مشخصی تعیین شود؛ بنابراین، هزینه های خاصی مانند پرداختی های مربوط به خدمات شهری یا جریمه های رانندگی، در دسته مالیات قرار نمی گیرند. امروزه نیز تمامی افراد جامعه موظف اند هر ساله مبالغ معینی به عنوان مالیات به دولت بپردازند. نرخ و میزان مالیات بسته به نوع درآمد و نوع مالیات متفاوت است و برخی از درآمدها معاف از مالیات بوده، درحالی که برخی دیگر مشمول مالیات اند.
بیشتر بخوانید: مالیات خود روهای لوکس
در کشورهای مختلف، قوانین مالیاتی متنوعی وجود دارد. در ایران، قانون مالیات که اولین بار در سال ۱۳۴۵ تصویب شد، با تغییرات و اصلاحات زیادی همراه بوده است. این قانون در حال حاضر شامل پنج بخش و ۲۸۲ ماده قانونی است. با پیشرفت تکنولوژی و ظهور کسب و کارهای جدید، مقررات مالیاتی نیز همچنان به روز می شود. در ایران، انواع مالیات به دو دسته اصلی تقسیم می شوند: مالیات مستقیم و مالیات غیرمستقیم که در ادامه به توضیح آن ها می پردازیم.
1. مالیات مستقیم
یکی از انواع مالیات، مالیات مستقیم است. مالیات مستقیم، مالیاتی است که افراد به طور مستقیم بر اساس دارایی و درآمد خود به دولت پرداخت می کنند و به دو دسته مالیات بر دارایی و مالیات بر درآمد تقسیم می شود.
الف) مالیات بر دارایی
یکی از انواع مالیات مستقیم، مالیات بر دارایی است که این نوع مالیات شامل ثروت و دارایی شهروندان می شود. دارایی هایی مانند املاک، خودرو و مستغلات از جمله موارد مشمول این نوع مالیات هستند. دو نوع اصلی مالیات بر دارایی عبارتاند از:
- مالیات بر ارث: بعد از فوت شخص، بخشی از اموال وی به ورثه و بخشی دیگر به دولت تعلق می گیرد. نرخ مالیات بر ارث برای وراث مختلف، متفاوت است:
- وراث درجه یک: ۵ تا ۳۵ درصد (مثل همسر، والدین و نوه ها)
- وراث درجه دو: ۱۵ تا ۴۵ درصد (مثل خواهر، برادر و فرزندان آن ها)
- وراث درجه سه: ۳۵ تا ۶۵ درصد (مثل دایی، خاله و عمو)
- مالیات بر تمبر: برای صدور یا ابطال برخی مدارک مانند پروانه کسب، گواهینامه رانندگی، مدارک دانشگاهی و دسته چک، مالیات بر تمبر اعمال می شود.
منبع: صفر تا صد انواع مالیات | طلوع پدیده